Türkçe İle Hesaplamalı Dil Bilimi

Dijital metinlerin otomatik çözümlenmesi ve çeşitli çıkarsamalarda kullanılması doğal dil işlemesi çalışmalarının ana amacıdır. Bu çalışmaların, diller arası otomatik çeviriden, adli bilişime kadar geniş bir yelpazede uygulamaları vardır.

Bu kitapta, doğal dil çalışmalarının temelinde olması gereken alan bilgisi vurgulanmıştır. Alan bilgisi dillerle ilgili güncel kuramların bilgisi yanında, uğraşılan spesifik bir dille ilgili, o dile özgü yapı bilgisini de içerir. Tüm diller için aynı derecede geçerli kuram ve kurgular çok azdır. Pratik doğal dil uygulamalarında da, raftan alınıp eldeki dile uygulanmaya çalışılan algoritmalar, basit hesaplamalı deney alıştırmalarından çok öteye gidemez.

Her dil için, o dile özgü algoritmalar, yordamlar geliştirilmelidir.

Dillerin ortak bilişsel alt yapıları üstünde, kendilerine özgü çözümleri ve kategorileri vardır. Bir dilin örgüsü çok nadiren diğer bir dile taşınabilir. Türkçe için de, Türkçeye özgü bakışın kurulması ve bu kurgunun genel dil bilimi kuramlarının içinde yerini alması gereklidir.

Bu kitap, dili, hesaplamalı yaklaşımların merkezine oturtmak ve bunu Türkçe ile, Türkçede yapmak amacıyla yazıldı.